Όταν ακούμε τη λέξη στρες, οι περισσότεροι σκέφτονται το συναισθηματικό στρες - τις απαιτητικές μέρες στη δουλειά, τις προθεσμίες, τα δύσκολα συναισθήματα ή τις εντάσεις στις σχέσεις.
Ωστόσο, το σώμα δεν ξεχωρίζει ανάμεσα στο συναισθηματικό, το σωματικό ή το εσωτερικό στρες. Όλες αυτές οι μορφές λειτουργούν σαν σταγόνες που γεμίζουν τον ίδιο κουβά, πιέζοντας συνεχώς τα επινεφρίδια, τους μικρούς αλλά κρίσιμους αδένες που ρυθμίζουν την απόκριση στο στρες.

Οι τρεις κύριες μορφές στρες

Συναισθηματικό στρες

Προθεσμίες, ένταση στις σχέσεις, ανησυχία, πένθος, τελειομανία, ή το αίσθημα ότι κάποιος πρέπει να είναι συνεχώς “σε εγρήγορση”. Αυτές είναι οι πιο προφανείς μορφές στρες και συχνά οι πιο δύσκολες να σταματήσουν.

Σωματικό στρες

Λίγος ύπνος, υπερβολική άσκηση, κακή διατροφή, παραλείψεις γευμάτων ή εξάρτηση από την καφεΐνη για να συνεχίσει κάποιος τη μέρα του. Ακόμη και οι υγιεινές συνήθειες, όπως η άσκηση, μπορούν να στραφούν εναντίον του οργανισμού όταν η ξεκούραση και η θρέψη δεν συμβαδίζουν με την προσπάθεια.

Εσωτερικό στρες

Ανισορροπίες στο έντερο, φλεγμονές, απότομες διακυμάνσεις σακχάρου, ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά ή «κρυμμένες» λοιμώξεις. Αυτά τα στρες δεν γίνονται αισθητά άμεσα, αλλά ενεργοποιούν το σύστημα στρες του οργανισμού 24/7 στο παρασκήνιο. Όλες αυτές οι μορφές στρες προστίθενται, και τα επινεφρίδια είναι εκείνα που προσπαθούν να αντεπεξέλθουν. Παράγουν κορτιζόλη, μια ορμόνη που επηρεάζει:

• την ωορρηξία και την παραγωγή προγεστερόνης
• τη λειτουργία του θυρεοειδούς και τον μεταβολισμό
• τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα
• τα επίπεδα φλεγμονής

Όταν η κορτιζόλη παραμένει συνεχώς αυξημένη ή, αντίθετα, καταρρέει ύστερα από χρόνια υπερκόπωσης, όλο το ορμονικό σύστημα προσπαθεί να αντισταθμίσει, οδηγώντας σε συμπτώματα που δεν είναι πάντα εύκολο να συνδεθούν με το στρες.

Οι καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες που εξαντλούν τα επινεφρίδια

Ορισμένες συνήθειες που φαίνονται «φυσιολογικές» είναι στην πραγματικότητα επιβαρυντικές:

Έλλειψη ύπνου – Αρκεί ένα κακό βράδυ για να αυξηθεί η κορτιζόλη και να διαταραχθούν η διάθεση, το σάκχαρο και οι λιγούρες για μέρες.
Υπερβολική άσκηση – Προπονήσεις χωρίς επαρκή ανάπαυση ή ενέργεια στέλνουν στο σώμα μήνυμα επιβίωσης, όχι ορμονικής ισορροπίας.
Πολύς καφές, λίγη τροφή – Ο καφές με άδειο στομάχι δίνει στιγμιαία ενέργεια αλλά εξαντλεί τα επινεφρίδια μακροπρόθεσμα.
Συνεχές χαμηλού επιπέδου στρες – Πολυδιεργασία, ατελείωτο scrolling ή το αίσθημα ότι κάποιος πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμος κρατούν το νευρικό σύστημα σε υπερδιέγερση.
Κρυφή φλεγμονή – Διαταραχές του εντέρου, ανισορροπίες σακχάρου και ελλείψεις σε μέταλλα δρουν σαν «αόρατοι» παράγοντες στρες που κρατούν την κορτιζόλη ψηλά.

Το σώμα δεν είναι φτιαγμένο να αντέχει όλα αυτά ταυτόχρονα, και όμως, οι περισσότερες γυναίκες τα διαχειρίζονται καθημερινά χωρίς να το αντιλαμβάνονται.

Πώς εκδηλώνεται το στρες στις ορμόνες

Όταν τα επινεφρίδια υπερλειτουργούν, μπορεί να εμφανιστούν:

• Κόπωση, ιδιαίτερα τα απογεύματα
• Αίσθημα “κουρασμένη αλλά ανήσυχη” τη νύχτα
• Δυσκολία στον ύπνο
• Ακανόνιστη ωορρηξία ή σύντομη ωχρινική φάση
• Επιθυμία για ζάχαρη ή αλμυρά
• Μειωμένη libido ή εναλλαγές διάθεσης

Με τον καιρό, το χρόνιο στρες μπορεί να καταστείλει εντελώς την ωορρηξία και να μειώσει την προγεστερόνη. 

Απλοί τρόποι για να στηριχθούν τα επινεφρίδια

Η καλή είδηση είναι ότι η υγεία των επινεφριδίων μπορεί να αποκατασταθεί με συνέπεια και φροντίδα:

Πρωινό μέσα σε 60 λεπτά από το ξύπνημα – Με πρωτεΐνη, καλά λιπαρά και υδατάνθρακες για σταθερό σάκχαρο και κορτιζόλη.
Ποιότητα ύπνου – 7–9 ώρες κάθε βράδυ, καθώς οι ορμόνες αποκαθίστανται τη νύχτα.
Μείωση του στρες – Αναπνοές, ήπιες βόλτες, journaling ή απλώς λιγότερες απαιτήσεις βοηθούν στη ρύθμιση της κορτιζόλης.
Μείωση καφεΐνης – Πάντα μετά το φαγητό και πριν το μεσημέρι.
Επαναπλήρωση μετάλλων – Νάτριο, κάλιο και μαγνήσιο είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση των επινεφριδίων.

📍Το στρες δεν είναι απλώς ψυχολογικό. Είναι μια βιολογική διαδικασία που αγγίζει κάθε σύστημα του οργανισμού.
Η κατανόηση και η σωστή διαχείρισή του δεν είναι πολυτέλεια είναι θεμέλιο της ορμονικής και συνολικής υγείας σου.