Οι ημικρανίες που εμφανίζονται λίγο πριν ή και τις πρώτες μέρες της περιόδου δεν είναι τυχαίες – αποτελούν ξεκάθαρα ορμονικό φαινόμενο και μάλιστα επηρεάζουν περίπου 1 στις 4 γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.

Γιατί πριν την περίοδο εμφανίζονται ημικρανίες;

Καθώς πλησιάζει η περίοδος, τα επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν απότομα. Αυτή η ορμονική «απόσυρση» επηρεάζει νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο όπως η σεροτονίνη και το γλουταμινικό οξύ, που φυσιολογικά ρυθμίζουν την ευαισθησία στον πόνο, τη διάθεση και τα αγγεία του εγκεφάλου. Όταν διαταράσσεται η ισορροπία τους, δημιουργείται φλεγμονώδες και υπερευαίσθητο περιβάλλον – ιδανικό έδαφος για ημικρανία, ζαλάδα, βάρος στα μάτια.

Παράλληλα, λίγο πριν την έναρξη της περιόδου ενεργοποιούνται προσταγλανδίνες, χημικοί μεσολαβητές που βοηθούν στην αποκόλληση του ενδομητρίου, αλλά δίνουν ισχυρό σήμα πόνου και φλεγμονής. Σε πολλές γυναίκες αυτό «ανεβαίνει» στο νευρικό σύστημα και προκαλεί πονοκέφαλο ή ακόμα και ναυτία.

Κάτι ακόμη σημαντικό: όταν τα οιστρογόνα είναι υψηλά (μέση του κύκλου), ενεργοποιούν τα μαστοκύτταρα, τα ανοσολογικά κύτταρα που απελευθερώνουν ισταμίνη. Αν υπάρχει ήδη ευαισθησία στην ισταμίνη (π.χ. πονοκέφαλοι, φαγούρα, φούσκωμα), η απότομη πτώση των οιστρογόνων αμέσως μετά μπορεί να «ξεκλειδώσει» ημικρανικό επεισόδιο.

Άρα συνοπτικά, οι βασικοί μηχανισμοί είναι:

• Απότομη πτώση οιστρογόνων → απορρυθμίζει σεροτονίνη & γλουταμινικό
• Αύξηση προσταγλανδινών → φλεγμονή & πόνος
• Ταλαντώσεις ισταμίνης → ανοσολογική αντίδραση, αγγειοδιαστολή
• Συνύπαρξη στρες, έλλειψη ύπνου, καφεΐνη ή διατροφικοί παράγοντες = επιδείνωση

Πώς καταλαβαίνεις ότι είναι «περιεμμηνορροϊκή» ημικρανία;

– έρχεται σχεδόν πάντα 1–3 μέρες πριν την περίοδο
– νιώθεις βάρος/ζάλη στο μέτωπο και στα μάτια
– φως, θόρυβος ή κίνηση σε ζαλίζουν πιο εύκολα
– μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, δυσανεξία σε μυρωδιές, κόπωση

Δεν είναι απλά πονοκέφαλος, είναι καθαρή νευρο-ορμονική αντίδραση.

Τι μπορείς να κάνεις για να ανακουφιστείς από τις ημικρανίες;

Μαγνήσιο (και ειδικά L-Threonate μορφή): Σταθεροποιεί τους νευρώνες, μετριάζει την υπερένταση του εγκεφάλου, χαλαρώνει μυϊκή σύσπαση και «σβήνει» την υπερβολική διέγερση από γλουταμινικό. Πολλές γυναίκες βλέπουν μείωση σε συχνότητα και ένταση των επεισοδίων.

Ριβοφλαβίνη (Βιταμίνη Β2): Βοηθά την παραγωγή κυτταρικής ενέργειας και διατηρεί τα νευρικά κυκλώματα σταθερά. Ιδανική όταν συνυπάρχει κόπωση, brain fog ή ορμονικές πτώσεις μέσα στον κύκλο.

Υποστήριξη ωορρηξίας & προγεστερόνης: Αν οι ημικρανίες συνδέονται με «βαρύ» προεμμηνορροϊκό στάδιο, συνήθως υπάρχει σχετική έλλειψη προγεστερόνης έναντι οιστρογόνων. Βότανα όπως το Vitex, διατροφικά στοιχεία που ενισχύουν ωορρηξία είναι πολύ αποτελεσματικά.

Πείραμα χωρίς γλουτένη για λίγες εβδομάδες: Σε ευαίσθητα άτομα, η γλουτένη επιβαρύνει το ανοσοποιητικό και αυξάνει τη νευροφλεγμονή. Ένα δοκιμαστικό διάστημα 3–4 εβδομάδων μπορεί να φανερώσει καθαρή διαφορά.

Σταθερός κιρκαδικός ρυθμός:  σταθερή ώρα ύπνου, σκοτεινό περιβάλλον, φυσικό φως το πρωί.

Τι βοηθά στη διάρκεια της κρίσης

• ησυχία, σκιά, χωρίς οθόνες/φως
• αιθέριο έλαιο μέντας ή λεβάντας σε κροτάφους / αυχένα
• αναπνοές χαμηλής διαφραγματικής ενεργοποίησης (ιδανικά με πόδια ψηλά σε τοίχο)
• ήπια κίνηση αντί για ακινησία  π.χ. αργό περπάτημα ή yin postures
• ζεστό ή κρύο επίθεμα, ανάλογα με το αν νιώθεις «σφίξιμο» ή «φούσκωμα στο κεφάλι»

Η ημικρανία έρχεται για να δείξει ότι το νευροορμονικό σύστημα έχει φτάσει σε εύθραυστο σημείο. Όσο περισσότερο θωρακίζεις ύπνο, σταθεροποίηση σακχάρου, ήρεμη νευρική απόκριση και αντιφλεγμονώδη στήριξη, τόσο πιο σπάνια και ήπια γίνονται τα επεισόδια.